مجلس در راه تدوین قانونی خشن‌تر برای فشار بر مهاجران افغان
رادیو زمانه– امین درودگر: سال‌هاست که مهاجران و پناهجویان افغانستانی به شیوه حکومتی و اجتماعی برخورد با آنها در ایران معترض‌اند. شعار اخیر اعتراض‌های آنها به حد کافی گویاست: «جان افغان‌ها اهمیت دارد.» اما ۳۲ نماینده مجلس یازدهم طرحی برای «ساماندهی اتباع بیگانه» پیشنهاد داده‌اند که خلاصه‌اش این است: «جان افغان‌ها هیچ اهمیتی ندارد.»
همین چند ماه پیش بود که همزمان با اعتراض‌ها علیه نژادپرستی نظام‌مند در ایالات متحده، افغان‌ها نیز در مورد شیوه برخورد با آنها در ایران این شعار را سر دادند: «جان افغان‌ها اهمیت دارد.» غرق‌شدن گروهی از مهاجران افغانستانی در هیرمند پس از آزار و اذیت مرزبان‌ها و کشته‌شدن چند مهاجر دیگر در سانحه خودروی حامل آنها پس از تیراندازی مأموران انتظامی، مسأله «جان افغان‌ها» را برای مدتی در رسانه‌های ایران به موضوع بدل کرده بود. اما پاسخ حکومت جمهوری اسلامی انکار و بی‌توجهی بود و حالا نمایندگان مجلس شورای اسلامی می‌خواهند با قانونی‌ترکردن تبعیض نظام‌مند علیه افغانستانی‌ها، جلوی هرگونه اعتراض قانونی در آینده را بگیرند.
مجلس شورای اسلامی اخیراً از وصول طرح «ساماندهی اتباع خارجی غیرمجاز» خبر داد. حکومت ایران خلاف تمام لفاظی‌های ایدئولوژیک‌اش در مورد سعادت نوع بشر و اعتراض‌هایش به نژادپرستی و مهاجرستیزی در غرب، مهاجرپذیر نیست. هرچند جمهوری اسلامی در برافروختن آتش جنگ‌های داخلی در عراق و سوریه و افغانستان نقش داشته، شمار بسیار ناچیزی مهاجر از عراق و سوریه پذیرفته و از هیچ تلاشی برای بازگرداندن مهاجران افغانستانی فروگذار نکرده است. آنچه عموماً در گفتار حکومتی و عمومی «مهاجر غیرمجاز» خوانده می‌شود، اشاره مشخصی به مهاجران و پناهجویان افغانستانی است.
نگاهی به طرح ۳۲ نماینده مجلس محافظه‌کار و تندروی یازدهم، دورنمای قانونی فاجعه‌باری برای مهاجران و پناهجویان افغانستانی ترسیم می‌کند:
👈🏽 مهاجرانی که بدون مجوز داخل خاک ایران بشوند یا پیشاپیش ساکن ایران باشند، یعنی تمام مهاجران بدون ورق، با حبس بیش از ۲۵ سال، جزای نقدی بیش از ۱۰۰ میلیون تومان، مصادره کامل اموال و انحلال شخص حقوقی رویارو خواهند بود. یعنی اشد مجازات. این طرح همچنین «هر گونه تحصیل دارایی و تملک اموال منقول و غیر منقول» برای این مهاجران را «باطل و بی‌اعتبار» می‌خواند.
👈🏽 دادگاه‌های انقلاب اسلامی که تاریخچه‌ای رسوا از صدور حکم‌های سرکوب‌گرانه و الله‌بختکی دارند، مسئولیت رسیدگی به «جرم» پناهجویان و مهاجران بدون ورق را برعهده خواهند داشت.
👈🏽 دادستان‌های جمهوری اسلامی می‌توانند بدون حتی آغاز رسیدگی قضائی و تشکیل پرونده برای مهاجران، «رأساً دستور طرد» صادر کنند.
👈🏽 اگر شهروندی در ایران کمکی به مهاجران افغانستانی بدون ورق بکند ــ تأمین محل سکونت، جابجایی، دادن کار ــ، مجازات خواهد شد.
👈🏽 بر اساس ماده ۷ این طرح نژادپرستانه، نیروی انتظامی می‌تواند بدون هراس از پیگرد کیفری به سمت خودروهای حامل چنین مهاجرانی در تعقیب و گریز تیراندازی کند و هیچ دیه‌ای از سوی آنها به مهاجران و پناهجویان کشته‌شده تعلق خواهد گرفت.
👈🏽 بر اساس ماده ۹ نیز اگر خودروی مهاجران در سانه رانندگی واژگون شود و آنها جان‌شان را از دست بدهند، شرکت‌های بیمه یا «بیت‌المال» موظف به پرداخت دیه برای آنها نیستند.
کل طرح نمایندگان مجلس اصول‌گرا و انقلابی را می‌توان در این جمله خلاصه کرد: «جان افغان‌ها هیچ اهمیتی ندارد.»
اما این طرح اتفاق بدیعی در حکومت‌داری جمهوری اسلامی نیست، هرچند شاید نقطه اوج خشونت‌بار آن باشد.
تاریخچه تبعیض نظام‌مند علیه افغان‌ها
پیش از این طرح نیز حکومت جمهوری اسلامی رفتار مناسبی با مهاجران افغانستانی نداشته و رفتار عمومی در سطح جامعه ایران، به گواه مهاجران و پناهجویان افغانستانی‌ای که تجربه سکونت در آنجا را داشته اند، توام با تحقیر و تبعیض و نژادپرستی است. در مورد فجایعی همچون کشتار اردوگاه «سنگ‌سفید» نیز پس از سالیان سال هنوز شفاف‌سازی یا پیگیری‌ای صورت نگرفته است.
مهاجران بدون ورق و با ورق افغانستانی بخش مهمی از نیروی کار در ایران هستند اما هرگز کسی کار آنها و مشارکت‌شان در تولید ثروت ملی در ایران را به رسمیت نمی‌شناسد. به علاوه، افغانستانی‌ها غالب سربازان پیاده‌نظام جنگ عاریتی دولت ایران در خط‌وط جنگ بین‌‌المللی سوریه را نیز تشکیل می‌دهند.آنها به بهای مجوز اقامت و ماهی چندصددلار به دیوار گوشتی دفاعی‌ـ‌هجومی ایران در آن‌سوی مرزهایش بدل می‌شوند. پیش از این نیز برخی دیگر از آنها به عنوان جنگجویان شبه‌نظامی به خود افغانستان فرستاده می‌شدند تا باز خارج از مرزهای ایران نقش دیوار محافظش را ایفا کنند. و در تمام این مدتْ ناسیونالیسمِ ایرانی، افغانستانی‌ها را سوء‌استفاده‌گران از امکانات و فرصت‌های درون ایران جا می‌زد، یا مجرم و بزهکار و خطرناک توصیف می‌کرد.
فارغ از مهاجران بدون ورق، مهاجران قانونی افغانستانی نیز در ایران تنها به مجاز به کارکردن در شغل‌های رده‌پایینی هستند که برای «ناـ‌ایرانی‌ها» کنار گذاشته شده. وزارت کار روحانی در ابلاغیه‌ای این کارها را در چهار گروه «کوره‌پز خانه‌ها»، «کارهای ساختمانی»، «کارهای کشاورزی» و سایر مشاغل همچون سوزاندن و امحاء زباله، تخلیه بار، کارگر ریخته‌گری، تخلیه و نظافت فاضلاب و… دسته‌بندی کرد.
در کنار اینها، رفتار عمومی و اجتماعی با مهاجران افغانستانی نیز نژادپرستانه و تبعیض‌آلود است: از تحقیرهای روزمره تا کلیشه‌هایی که به این دسته از ساکنان ایران به دید متهمان قتل و دزدی و تجاوز می‌نگرند تا به آتش کشیدن خانه‌ها تا بیگاری‌کشیدن.
برای امتیاز دهی به این مطلب، لطفا وارد شوید: برای ورود کلیک کنید
