تفاوت محمد جعفر پوینده با شیرین عبادی و نسرین ستوده؛ وکیلی که هیچوقت وکالت نکرد!

امروز تمام روزم به مطالعه نوشته ها و خاطرات دوستان زنده یاد محمد جعفر پوینده گذشت. نکته ای که در این خاطرات توجه مرا جلب کرد، وکیل بودن محمد جعفر پوینده است. من تا امروز نمیدانستم او «وکیل» بوده است، اما چرا!؟

نویسنده و مترجم بزرگی چو پوینده، وکیل بوده است؛ او در پاسخ به این سوال که چرا وکالت نکرده است، پاسخی میدهد که با شنیدنش مغزتان هنگ میکند و افسوس میخورید که چرا این قلم دیگر در میان ما نیست.

پوینده پس از بازگشت از فرانسه به ایران، ازدواج کرد و در سال١٣۶٠ تنها فرزندش نازنین به‌دنیا آمد. اکنون با داشتن خانواده، مسئلهٔ تأمین معاش و شغل مطرح بود. چون او «حقوق» خوانده بود می‌توانست به‌عنوان وکیل کار کند؛ اما پوینده معتقد بود :

در جامعه‌ای که قوانین اسلامی اجرا می‌شوند نمی‌تواند وکالت کند.

این جمله هزار حرف و سخن و نقد و تفسیر در خود دارد. پوینده اگر وکالت میکرد و با «اسلام» و «اسلامیون» راه می آمد، شاید امروز به جای سینه قبرستان، نوبلی در دستش بود و شاید هم قهرمانی بود زنده؛ اما او از جنس مماشاتگران و بزک کنندگان چهره کریه «اسلام» نبود و همین روحیه سازش ناپذیر او باعث شد او را اوباش ولی فقیه نه زندانی کنند، نه ممنوع الخروج ، بلکه او را کشتند چرا که او در برابر توحش اسلام ناب محمدی «کرنش» نکرده بود و فریب «استمرار طلبان» و گریمورهای خط امامی را نخورد.

محمد جعفر پوینده را باید شریف ترین وکیل تاریخ ایران دانست که نه نوبل گرفت و نه جامعه از او بت سازی کرد، اما هر چه بیشتر از مرگش میگذرد، اندیشه او و میراث گرانسنگش بیشتر از پیش شناخته میشود.

در سوگ شریف ترین وکیل تاریخ ایران و شاید جهان، قطره اشکی میریزیم و آهی میکشیم و با خود میگوییم، کاش به جای توجه به غوغاسالاران اپوزیسیون و بازی های رنگارنگ رژیم، پوینده ها را میشناختیم و انسان بودن و با شرف بودن را از آنها یاد میگرفتیم. چقدر جای پوینده خالی است. بی دلیل نیست که رژیم او را به جای عقوبت، بی هیچ هراسی به «قتل» رساند، چرا که او اهل هیچ بازی نبود. او نه با جواد ظریف و خاتمی ها لاس زده بود و نه سودای جهانی شدن داشت، او به انسانیت و ایران میاندیشید و به جرم همین یگانگی هم خاموش شد…

برای امتیاز دهی به این مطلب، لطفا وارد شوید: برای ورود کلیک کنید