آقا خان چهارم، امام فعلی شیعیان اسماعیلی، فارغ التحصیل هاروارد و اسکی باز سابق تیم ملی ایران

کریم آقاخان یا آقا خان چهارم، (زاده ۱۳ دسامبر ۱۹۳۶) امام فعلی شیعیان اسماعیلی (شعبه نزاریه) است که پیروان آن بالغ بر ۱۵ میلیون نفر برآورد می‌شود و در حدود ۱۰٪ درصد از مجموع شیعیان جهان را تشکیل می‌دهند. آقاخان چهل و نهمین امام شیعیان اسماعیلیه می‌باشد، که از فرزندان علی بن ابی‌طالب و فاطمه زهرا (دختر محمد پیامبر اسلام) محسوب می‌شود. به اعتقاد نزاریه وی پس از پدربزرگش آقاخان سوم، در سن ۲۰ سالگی و در ۱۱ ژوئیه ۱۹۵۷ به امامت رسیده است. وی دانش‌آموخته دانشگاه هاروارد در رشته تاریخ اسلام می‌باشد.

آقاخان از ثروتمندترین سرمایه داران مسلمان است. وی مالک دو جت شخصی، صدها اسب مسابقه‌ای، تعدادی مزرعه اصلاح نژاد، یک باشگاه اختصاصی قایق‌رانی بادبانی در جزیره ساردنی و یک ملک مجلل در نزدیکی پاریس است. او سرمایه زیادی را در نقاط فقیر و دورافتاده دنیا خرج کرده‌است که از تجارت کالاهای اساسی چون تور ماهی‌گیری، کبریت و کیسه پلاستیک گرفته تا پروژه‌های بزرگی همچون احداث یک سیستم نیروگاه برق‌آبی ۷۵۰ میلیون دلاری با همکاری چند شرکت نیروگاهی در اوگاندا را در بر می‌گیرد.

آقاخان همچنین تلاش دارد تا چهره‌ای عقلانی و صلح‌آمیز از اسلام را به معرض دید جهانیان بگذارد و از منابع مالی و سرمایه‌های خود، برای ترویج توسعهٔ پایدار در کشورهای در حال توسعه و مردمان فقیر آن‌ها بهره می‌جوید. بخشی از ثروت شخصی آقاخان که به گفته مشاوران او در سال ۲۰۰۷ بیش از یک هزار میلیون دلار است از عشریه‌هایی تأمین شده‌است که ۱۵ میلیون پیرو فرقه اسماعیلیه در سراسر دنیا به او می‌پردازند. وی در مورد مبلغ این عشریه‌ها سکوت اختیار کرده اما احتمالاً در هر سال به صدها میلیون دلار می‌رسد. وی از سال ۱۹۵۷ میلادی (۱۳۳۵ شمسی) به جانشینی پدربزرگش تعیین شد و به عنوان امام وقت مسلمانان شیعه اسماعیلی اختیار تام مدیریت منابع مالی امامت (شامل نذورات و وجوهات دینی) را نیز به عهده گرفت. از آن زمان تاکنون وی این سرمایه‌ها را در حدود ۹۰ بنگاه تجاری سرمایه‌گذاری کرده‌است که در مجموع ۳۶ هزار کارمند در آن‌ها مشغول هستند. صندوق توسعه اقتصادی آقاخان، بزرگ‌ترین و تنها نهاد درآمدزای شبکه توسعه آقاخان است که شامل هتل‌های زنجیره‌ای سرنا، گروه رسانه‌ای نیشن در آفریقای شرقی، چند شرکت مخابراتی و یک خط هواپیمایی از جمله آن‌هاست اما بیشتر آن‌ها بنگاه‌های تجاری کوچک و متوسط در آسیای میانه و آفریقای جنوب صحرا هستند.

آقاخان در جوانی در رشته اسکی مسابقه می‌داد و در المپیک زمستانی ۱۹۶۴ در اینسبروک اتریش به نمایندگی از ایران در سه رشته اسکی سرعت، مارپیچ و مارپیچ بزرگ شرکت کرد. او یکی از تنها چهار ورزشکار ایران در این المپیک بود و در اسکی سرعت پنجاه‌ونهم، در اسکی مارپیچ در دور اول شصت و هفتم و دور دوم سیم و در اسکی مارپیچ بزرگ پنجاه‌وسوم شد. کریم آقاخان مؤسس مؤسسه مطالعات اسماعیلی، مرکز جهانی کثرت گرایی، دانشگاه آسیای میانه، دانشگاه آقاخان می‌باشند.

وی بنیان‌گذار و رییس «شبکه توسعه آقاخان» یا “Aga Khan Development Network – AKDN” است. فعالیت شبکهٔ او در کشورهای در حال توسعه می‌باشد و تاکنون از کشورهای آلمان و کانادا عناوین افتخاری دریافت کرده‌است. رییس جمهور پرتغال در طی مراسم اعطای اولین جایزهٔ موسیقی آقاخان در لیسبون، در روز ۱۱ فروردین ۱۳۹۸، اعلام کرد که دولت پرتغال به او شهروندی پرتغال را اعطا کرده است. از سال گذشته، پس از امضای توافق‌نامه‌ای میان دولت پرتغال و امامت اسماعیلی، مسند امامت اسماعیلی با عنوان «دیوان امامت اسماعیلی» پایگاهی دایمی در لیبسون پرتغال دارد. روند نهای شدن این پیمان نزدیک به ۵ سال به طول انجامید و از سوی پارلمان کشور پرتغال تصویب شد. این پیمان تنها قرارداد مشابهی که، دولت پرتغال، یک دولت سکولار غربی با نهادی دینی دارد، قراردادی است که این دولت با کلیسای کاتولیک رم دارد.

شبکه توسعه آقاخان (AKDN) نام مؤسسه‌ای است شامل ده‌ها آژانس مختلف که به فعالیت‌های بشردوستانه در کشورهای فقیر و در حال توسعه می‌پردازد. این شبکه متعلق به کریم آقاخان، امام زمان طریقهٔ شیعه اسماعیلیه نزاریه می باشند.

هر سه‌سال یک‌بار از سوی این بنیاد جایزه معماری آقاخان به مبلغ یک میلیون دلار به یک یا چند معمار زنده اعطا می‌گردد. جایزه موسیقی آقاخان در سال ۹۸ ایجاد گردید.این جایزه درجهت اعتلا و ارج نهادن به موسیقیدانان مسلمان ایجاد شده است. جایزه ویژه شهنواز به پاس خدمات استاد محمد رضا شجریان در مراسمی در لیسبون پرتغال به نماینده ایشان (مژگان شجریان) اعطا گردید.

برای امتیاز دهی به این مطلب، لطفا وارد شوید: برای ورود کلیک کنید